Seks, seks, seks
“En dan seks. Een onderwerp waar vrijgemaakten maar moeilijk mee uit de voeten kunnen. Het zij meer of minder, het blijft iets stiekems. Bij seks zien, lezen, fantaseren ga je buiten je boekje.”
Dit citaat komt uit een reactie op een van mijn blogs van begin dit jaar. Ik beloofde er op terug te komen. Bij deze.
En laat ik direct eerlijk zijn: ik ben het gewoon eens met de stelling. Wij als vrijgemaakten (en misschien mag je ook stellen wij als christenen) kunnen maar moeilijk uit de voeten met seks. Het lijkt inderdaad meer of minder iets stiekems te zijn; iets wat vooral beperkt en ingeperkt moet blijven.
Als tiener heb ik het ook veel gehoord op de voetbalclub of in de pauze bij de Edah (voor jongeren: dat is de Jumbo van vroeger): “Jij mag geen seks hebben!? Heb je echt nog nooit seks gehad?! Hoezo mag dat niet?!” Hoewel ik nu best goed op die vragen zou kunnen reageren, had ik daar toen moeite mee. Maar los van een eventueel inhoudelijk antwoord, gaat het me eigenlijk om het idee dat wij bekendstaan als mensen die strenge regels hebben rondom seks. Waarom is dat?
Het idee was en is denk ik dat we binnen het christelijk geloof duidelijk willen maken dat je de seks zuiver/rein/heilig houdt. Bij elk huwelijk dat gesloten wordt binnen de vrijgemaakte kerk, horen we deze woorden: “God wil een ring van trouw zien om de intieme liefde […] Zo wordt het kostbare geschenk van de seksualiteit beschermd en wordt ontucht tegengegaan.” Vooral dat laatste heeft denk ik decennialang gedomineerd en heeft nog steeds vaak de overhand: het is iets om te beschermen, om in te perken tegen gevaar. Let op de risico’s. Kijk uit!
En dat heeft ook iets goeds: seks is iets moois en iets kwetsbaars en dat mag/moet je beschermen. Ook mijn vrouw en ik geven onze (jonge) kinderen al een soort seksuele voorlichting en reken maar dat ik ze ook ga wijzen op de risico’s als ze ouder worden. Maar als je niet uitkijkt en je gaat seks vooral inperken, dan wordt het ‘een ding’. En dat inperken kan op allerlei manieren: vooral de gevaren benoemen, regels stellen, er gespannen over praten zonder het beestje bij de naam te noemen of er gewoon maar over zwijgen. Dan worden seks en gezonde seksuele verlangens ineens beladen.
Behalve dat het jammer is om zoiets moois, prettigs en lekkers (mag je dat zeggen?) als seks beladen te maken, zit er ook een risico aan. Je zet er druk op. En als je iets onder druk zet met het idee om het in te perken, loop je juist het risico dat je het uitvergroot. Ik heb in eerdere blogs al iets over dit principe geschreven: wil je iets wat er wel is (geweest) wegduwen, dan komt het (vroeger of later) juist naar boven.
Het gaat te ver om te stellen dat dit principe leidt tot seksueel misbruik, maar ik denk wel dat het een rol meespeelt. Op het vlak van het christelijk geloof is het natuurlijk groots in het nieuws geweest binnen de Rooms-Katholieke kerk. Priesters leven celibatair, maar de seksuele verlangens zijn er toch, met het risico dat ze zich stiekem en zeer schadelijk uiten. Teveel inperkingen leidt tot ongewenste uitingen. Maar het is te makkelijk om alleen naar de Rooms-Katholieke kerk te kijken. Seksueel geweld speelt ook in jouw en mijn gemeente. Landelijk onderzoek wijst uit dat ongeveer 5,5% van de bevolking in de afgelopen vijf jaar te maken heeft gehad met seksueel geweld. Als er 500 mensen in je gemeente zitten, zijn dat 30 mensen die de afgelopen vijf jaar te maken hebben gehad met seksueel geweld. En stel dat je open en eerlijk met je kerkgemeente in gesprek zou gaan over seksueel geweld vanaf ieders kinderjaren, dan zullen daar zeker meer mensen bijkomen.
Het is hierbij verleidelijk om te zeggen: maar binnen de kerk zal het gemiddelde wel lager liggen dan het landelijk gemiddelde. Maar ik geloof daar niet in. Juist door het idee van ‘we proberen het flink te beschermen’ zou het juist wel eens andersom kunnen zijn: ik heb seksuele verlangens, maar het mag niet, dus ik zoek stiekeme wegen. Binnen mijn werk als psycholoog bij een christelijke instelling, hoor ik veel te veel verhalen over seksueel misbruik (op de kinderleeftijd). Vaak in familiekring en vaak in de sfeer van seksueel taboe.
Dus ja, ik denk dat wij als vrijgemaakten (christenen in het algemeen) moeilijk uit de voeten kunnen met seks. Ik kan me ook niet herinneren wanneer ik voor het laatst een preek heb gehoord over seks. En behalve tijdens onze trouwdienst, kan ik me niet herinneren wanneer ik een preek gehoord heb uit Hooglied. We hebben nog veel te winnen.
Maar ik ben niet eerlijk als ik het laat bij een kritische noot naar de kerk. Want dan houd ik het veilig bij mezelf vandaan. Als ik het persoonlijk maak, dan ervaar ik ook een soort beperking rondom seks. Terwijl ik wel echt van seks hou en ook enorm geniet van de seks die mijn vrouw en ik hebben. Ik heb bijvoorbeeld aan mijn vrouw gevraagd, of ik de vorige twee zinnen wel in het blog mocht zetten. Gek hѐ? Want ik vraag niet aan haar of ze het goed vindt dat ik schrijf over de mooie wandelingen die we maken. Of over de avonden dat we samen op de bank liggen om de The Big Bang Theory te binge-watchen. Seks is kennelijk iets waar ik ook niet snel over praat en geen openheid over geef. Ik praat wel met vrienden of met de jeugdwerkgroep over hoezeer ik genoten heb van de wedstrijd van Ajax, maar ik praat niet over het genot van de vrijpartij de avond daarna. Terwijl het genot van dat laatste toch echt groter was dan bij Ajax. Waarom? En waarom voel ik gêne om dit op te schrijven en heb ik stiekem weer aan mijn vrouw gevraagd of ik dit wel mocht schrijven?
Natuurlijk begrijp ik wel dat we ook niet al onze seksuele ervaringen (laat staan onze seksuele behoeften en fantasieën) met elkaar hoeven te delen. Ik vind ook dat seks iets intiems en iets kwetsbaars is. Dat mogen en moeten we koesteren. Dus ik ga nu ook niet ineens al mijn vrienden bestoken met vragen over hun seksuele ervaringen van de afgelopen maand. Maar ik ben wel voorstander van meer seksuele openheid. Meer ruimte voor seks. Ook en misschien wel juist, in de kerk. In het jeugdwerk heb ik, samen met mijn vrouwelijke jeugdwerkpartner, meerdere keren ervaren hoe waardevol de avonden zijn waarin wij open hebben gesproken over seks. Ook open over onze eigen seksuele ervaringen en onze fouten.
Wist je trouwens dat er een christelijke erotiekshop is? Zoek maar op (als je durft): www.intimitijd.nl Hun missie: seksualiteit in christelijk Nederland bespreekbaar maken. Je kunt op de website lezen dat velen bij een erotische webshop snel denken aan iets ordinairs dat niet bij christenen past. Terwijl Els Gouman (oprichter van intimitijd.nl en gastdocent bij de Christelijke Hogeschool Ede) op de website wijst op de betekenis van het woord erotiek: het geheel van de liefdesgevoelens. Dat mogen we als christenen toch ervaren en we mogen er toch plezier aan beleven? Mag je daar geen speeltjes of hulpmiddelen bij gebruiken? Laat me eens weten wat je ervan vindt.
Nu is dit blog al aan de lange kant, maar ik wil nog één ding toevoegen. Ik dacht namelijk: hoezo hebben wij eigenlijk een christelijke erotische webshop nodig? Dat is toch wel weer raar? Als we zouden stellen dat we als christenen volop mogen genieten van seks (met een vaste partner), dan zouden we toch ook een reguliere erotiekshop binnen mogen lopen? We gaan toch ook gewoon naar de Albert Heijn en niet naar een christelijke supermarkt. Een van mijn vrienden was het hier echter niet mee eens: de missie van een reguliere erotiekshop is vaak ‘lust’, terwijl de missie van intimitijd.nl duidelijk ‘liefde’ is. Dat maakt nogal wat uit. Maar goed, de missie van de Albert Heijn is toch ook vooral ‘geld verdienen’? En de missie van jouw bank (behalve als jouw bank de Triodos bank is), is dat toch ook? Daar gaan we toch allemaal ook massaal naartoe. Onze levens als christenen worden wat dat betreft enorm bedreigd door allerlei ongezonde dingen die we kopen, door een overdaad aan dingen die we kopen en door het willen verdienen van heel veel geld om al die dingen te kunnen kopen. Die dreiging lijkt mij groter dan de dreiging van seks of seksuele verlangens.
Misschien zouden we de teugels rondom ons consumeergedrag en onze focus op geld wat moeten aantrekken. En laten we dan de teugels rondom seks wat loslaten…
Eigenlijk is het de religie die steeds leugens verteld over onze seksualiteit.
Bijvoorbeeld dat het immoreel is dat mensen seks hebben buiten het huwelijk.
Ik hoor het de dominee zo nog zegggen: Seks mag alleen in het huwelijk, dat heeft God zo bepaald, klaar!
Maar een goede verklaring hiervoor kon de dominee niet geven.
Deze adviezen zorgen ervoor dat onze seksualiteit onbespreekbaar is geworden en in de taboewereld wordt geduwd.
Wanneer er bijvoorbeeld seks op tv was werdt er al heel snel door mijn ouders weggezapt.
Terwijl seks eigenlijk gewoon iets heel normaals en natuurlijks is.
Seksualiteit is gewoon moreel zolang het plaatsvindt tussen instemmende meerderjarigen.
Je kunt zelf beslissen of je seks alleen in een relatie wilt of niet en met een persoon of met meerdere.
Het is jouw leven en daar heeft een ander helemaal niets mee te doen.
Als homoseksuele man heeft de kerk mij in het verleden ook heel erg geschaad.
Er werdt mij verteld dat mijn gevoelens onnatuurlijk zouden zijn en niet echt zouden bestaan.
Ik heb heel lang gedacht dat mijn seksualiteit een soort fase was, of iets in mijn hoofd dat moest veranderen.
Tot ik voor mijn 17e voor het eerst verliefd werdt op een jongen en ontdekte dat de kerk had gelogen.
De kerk wil zijn eigen homofobe gedachten verdedigen door middel van religie.
Het werdt tot iets immoreels gemaakt terwijl hier gewoon helemaal niets mis mee is.
De bijbel is niet door God geschreven maar door de mens die dacht dat de wereld plat was en homoseksualiteit immoreel.
Religie is iets wat door de mensheid zelf is uitgevonden, geen mens heeft God immers ooit gezien of gesproken.
Ondanks dat we weten dat de bijbel eigenlijk gewoon useless is en niet klopt, blijven mensen dit wel zien als Gods woord.
Ze misbruiken hun geloof in God om homofobie te kunnen verdedigen.
Wetenschappelijke kennis zoals de genetica, de homoseksuele mens en de evolutie wordt door gelovigen ontkent.
Terwijl dit net zoals de bolvormige aarde en de zwaartekracht gewoon wetenschappelijke feiten zijn.
Zondermeer een goed artikel Ido, bedankt daarvoor. Wat wij wel jammer vinden is dat christelijke erotiekshop Liefdeskruiden.nl niet noemt. Ook omdat wij ons heel goed vinden in jouw voorstel om seks beter bespreekbaar te maken onder christenen. Wij proberen vanuit een Bijbels perspectief seksualiteit te belichten, omdat God de maker en Bedenker daarvan is. Je leest er alles over op onze blog.
Dank voor de reactie Martin en Ella!
En bedankt voor het attenderen op jullie website.